در دل تاریخ هنر ایران، کمتر موضوعی به اندازهی عاشورا الهامبخش نقاشان بوده است. اما در میان همهی آثار، بعضی هنرمندان با سبک خاص و نگاهی متفاوت، روایتی ماندگار از این واقعه در دل مردم بهجا گذاشتهاند. در اینجا با ۵ نقاش برجسته آشنا میشویم که عاشورا را نه فقط تصویر، بلکه تجربهای بصری، عاطفی و روحانی کردند.
۱. محمود فرشچیان
اثر معروف: عصر عاشورا
فرشچیان با ترکیبی از ظرافت نگارگری و احساسات انسانگرایانه، مفاهیم معنوی عاشورا را به زبانی جهانی ترجمه کرده. آثار او مثل عصر عاشورا، شام غریبان، تنها نقاشی نیستند، بلکه آیینهای از درد و شکوه این واقعهاند. فرمهای سیال، رنگهای درخشان و چهرههای رازآلود، امضای آثار او هستند.
۲. حسن روحالامین
اثر شاخص: مجموعهای از نقاشیهای عاشورایی با نورپردازی باروک
روحالامین جوان، نقاشیهای واقعگرایانه و مذهبی خلق کرده که با نور شدید و فضای تأثیرگذار خود، مضامین شیعی را به زبان تصویری قوی بازتاب دادهاند. آثار او مانند وداع پدر با دختر یا از مجموعه رستاخیز نمونههای برجستهای از این زبان بصریند.
۳. حسین قوللر آقاسی
اثر معروف: مصیبت کربلا
پدر نقاشی قهوهخانهای ایران، که با بیانی صادقانه، حماسهی کربلا را به زبان عامهی مردم درآورد. صحنههای جنگ، اشک و شجاعت در تابلوهای او موج میزند و هنوز هم در تکیهها، زورخانهها و خانههای قدیمی دیده میشوند.
۴. کاظم چلیپا
اثر معروف: توبه حر
چلیپا، هنرمندی است که با پسزمینهای از هنر انقلابی، روایتهایی عاشورایی را با بیانی معاصر به تصویر کشیده. او مفاهیم عاشورا را نه فقط در نبرد، بلکه در رنج و امید بازماندگان روایت میکند.
۵. حبیبالله صادقی
اثر معروف: سقای کربلا
صادقی در نقاشیهایش از عاشورا، از رنگهای پرقدرت و چهرههای قهرمانانه استفاده میکند. آثار او در مرز بین نقاشی سنتی و گرافیک معاصر حرکت میکنند و نگاه جدیدی به حماسهسرایی عاشورا دارند.
عاشورا، الهام بیپایان برای هنر
عاشورا برای هنرمندان ایرانی فقط یک مضمون مذهبی نیست، بلکه منبعی تمامنشدنی از احساس، روایت، زیبایی و اعتراض است. از رزم گرفته تا سوگ، از سکوت گرفته تا فریاد، عاشورا در بوم این هنرمندان، زنده و جاریست.
و چه زیباست که این روایتهای بصری، نسل به نسل، از قهوهخانهها تا گالریها ادامه پیدا میکند...